Eskiden bayram namazlarının kılındığı, Milli Mücadele yıllarında önemli ulusal törenlere sahne olan Namazgah Tepesi, 15 Kasım 1925 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile Vakıflar Genel Müdürlüğü’nden Milli Eğitim Bakanlığı’na müze yapılmak üzere bağışlanmış, Mimar Arif Hikmet Koyunoğlu tarafından 1925 yılında yapımına başlanarak 1927 yılında tamamlanmış, 18 Temmuz 1930 tarihinde Atatürk’ün isteği üzerine halkın ziyaretine açılmıştır. 21 Kasım 1938 tarihinden itibaren 15 yıl süreyle müzenin iç avlusu Atatürk’ün geçici kabrine ayrılarak naaşı, 1953 yılında Anıtkabir’e nakline değin, burada kalmıştır. Bu kısım halen Atatürk’ün anısına hürmeten sembolik bir kabir şeklinde korunmakta ve üzerindeki mermer yazıtta “Burası 10.11.1938’de sonsuzluğa ulaşan Atatürk’ün 21.11.1938’den 10.11.1953’e kadar yattığı yerdir” yazısı yer almaktadır. Müzenin önünde 1927 yılında İtalyan Heykeltıraş Canonnica’nın yapmış olduğu, Atatürk Heykeli bulunmaktadır. Müze, 854 metrekare bir alan üzerine yapılmış sekiz salon ve bir hol ile iki kat üzerine beş odalı idare kısmından oluşmaktadır. Yapının duvarları köfeki taşıyla kaplanmış olup, ön cephede üzeri oymalı alınlık bulunmaktadır. Yapıya 28 basamaklı merdivenle çıkılır ve dört sütunlu üçlü kiriş sistemiyle kubbealtı holüne, buradan da iç avluya geçilir. Sergi salonları iç avlunun etrafında simetrik olarak yer almaktadır. Selçuklu döneminden günümüze kadar olan süre içinde üretilen ve Anadolu’nun çeşitli yerlerine ait geleneksel sanat ürünlerinin en güzel örnekleri müzenin koleksiyonunu oluşturmaktadır. Bunlar arasında geleneksel halk giysileri, süs eşyaları, Türklere özgü teknik malzeme ve desenlerle kendi içinde gelişen halı dokuma merkezlerinden Uşak, Gördes, Bergama, Kula, Milas, Ladik, Karaman, Niğde, Kırşehir yörelerine ait halı ve kilimler önemli bir yer tutar. Anadolu Maden Sanatı’nın özelliklerini yansıtan XV. Yüzyıl Memluk kazanları, Osmanlı şerbet kazanları, güğüm, leğen, sini, sahan ve taslar müzede sergilenen üstün nitelikli önemli eserler arasındadır. XVII. yüzyıldan kalma bir Ankara Evi’nin misafir odası bütün özellikleri ile teşhir edilmektedir. Evin özellikle tavan ve duvar süsleri dikkati çekmektedir. Nevşehir İli Ürgüp İlçesi Damsa Köyü Taşkın Paşa Camii’nden getirilen minber ve mihrap ağaç işçiliğinin en güzel örneklerinden olup, sergilenen eserler içinde önemli bir yer tutmaktadır. Hacı Bayram-ı Veli Türbesi ve Karyağdı Sultan Türbesi olmak üzere il genelinde 9 adet türbe Etnografya Müzesi Müdürlüğü’ne bağlıdır. Türk Kültür Merkezi Etnografya Müzesi ve Çankaya Müze Köşkü Etnografya Müzesi Müdürlüğü denetimindeki özel müzelerdir.