Grocka je udaljena od centra grada oko 25 kilometara , obuhvata površinu od 289 km² i pripada joj 15 naselja: Begaljica, Boleč, Brestovik, Vinča, Vrčin, Grocka, Dražanj, Živkovac, Zaklopača (Grocka), Kaluđerica, Kamendol, Leštane, Pudarci, Ritopek i Umčari. Sva naselja su klasifikovana kao seoska, osim naselja Grocka, koje je klasifikovano kao urbano.
Opština se nalazi u istočnom delu Beograda, u severnom delu Šumadije, sa severnim delom u Podunavlju, dok je južni deo smešten oko doline reke Ralje, koja je pritoka Jezave, levog rukavca Velike Morave. Sa nadmorskom visinom od svega 71 metra, opština Grocka je jedan od najnižih delova Beograda. Druge reke u opštini su Bolečica i Gročica.
Stanovništvo
Opština ima 75 466 stanovnika (prema popisu iz 2002. godine), mada se procenjuje da ih trenutno ima oko 78 825, što je u proseku 273 stanovnika po km² (podatak iz decembra 2005. godine). Zahvaljujući imigracijama i povećanju prirodnog priraštaja u svim gradskim opštinama, Grocka je već decenijama jedno od najbrže rastućih područja u Beogradu. Godišnji prirodni priraštaj je u poslednjih 10 godina bio u proseku oko 1.2% . Populacija se naglo povećala u proteklih 30 godina, i to: 1971-2005 do 2.23 puta; 1971-81 do 4.5% godišnje. Nažalost, kao i u drugim sličnim područjima u okolini Beograda, brz rast populacije nije praćen jednakim razvojem infrastrukture (puteva, vodovoda, kanalizacije i odnošenja otpada). Broj stanovnika u proteklih 50 godina:
Sa izbeglicama iz Bosne i Hercegovine, Hrvatske, i sa Kosova i Metohije, procenjuje se da je broj stanovnika već prešao 100 000.
Etnička struktura je, prema popisu iz 2002. sledeća:
Srbi - 94,7 % Crnogorci - 0,8 % Romi - 0,6 % Etnički Makedonci - 0,5 %.
Ekonomija
U demografskom i ekonomskom pogledu, opština je oštro podeljena na dva suprotna dela. Zapadni deo čini jedno urbano područje koje se pruža ka Beogradu, doživljavajući porast populacije i ekonomije zbog stotina malih kompanija koje su tamo locirane. Ovaj deo čine uglavnom naselja Kaluđerica, Boleč, Leštane, Vinča, Ritopek i druga. Za to vreme, istočni deo je poljoprivredan, naročito u oblasti voćarstva, i, za razliku od samog centra Grocke, doživljava opadanje stanovništva.
Mikroklima Grocke je savršena za uzgajanje voća i vinove loze, zbog čega je područje istočnog Boleča jedno od najpoznatijih voćarskih regija Srbije. Uslovi su posebno pogodni za rast bresaka, kajsija, šljiva, trešanja i grožđa. Od ostalih poljoprivrednih proizvoda najvažnija je pšenica. Eksperimentalna farma Radmilovac u blizini Vinče, kao deo Poljoprivrednog Fakulteta Univerziteta u Beogradu, biva proširena kao zemlja na kojoj će se vršiti eksperimenti za poljoprivrednu proizvodnju u budućnosti.
Što se tekstilne industrije tiče, najvažnija fabrika je Grocka, Dunav, poznatija kao Partizanka. Postoji još dosta malih porodičnih fabrika i radionica, koje se uglavnom nalaze u zapadnom delu opštine.
Neke od glavnih saobraćajnica, kao npr. Smederevski put i železnički i autoput Beograd-Niš, prolaze kroz teritoriju ove opštine. Takođe, ima i nekoliko pristaništa na Dunavu (Vinča, Grocka) sa perspektivom da u narednih nekoliko godina na njima budu izgrađene marine.
Druga važna postrojenja u opštini su Geomagnetska opservatorija u Brestoviku, Nuklearni Institut (sa nuklearnim reaktorom koji je sada van funkcije), i gradska deponija u Vinči.
Turizam je ovde najrazvijenija delatnost. Skoro svako naselje ima svoj letnji festival (Zlatni kotlić u Grockoj, ili Dani trešnje u Ritopeku, npr.), a postoje i 3 vikend naselja na obali Dunava (većinom su tu stanovnici Beograda). Ženski manastir Rajinovac u Begaljici, buduća marina i akvapark u Grockoj, i arheološko nalazište Vinča samo su neka od potencijalnih mogućnosti za jačanje turističke delatnosti u ovoj opštini.
Istorija
Opština Grocka je postala deo šireg područja Grada Beograda 1955. godine. Raspuštanjem opštine Mali Mokri Lug 1957. istočni deo (sela Kaluđerica, Leštane i Vinča) je pripojen Grockoj. Ranih šezdesetih opštine Umčari i Vrčin su takođe raspuštene i priključene opštini Grocka. Od izbora 2000. Grocka je postala najturbulentnija od svih beogradskih opština.
Kao rezultat ekonomskog i demografskog raskoraka između zapadnog i istočnog dela opštine, postoji inicijativa za podelu opštine na 2 ili možda čak 3 dela. Prvenstveno, radi se o deobi gde bi zapadni deo postao posebna opština - opština Vinča, dok bi istočni deo ostao opština Grocka. Postoji, takođe, mogućnost da se Vrčin otcepi od Grocke i formira novu opštinu Avalski Venac, zajedno sa ostalim naseljima oko Avale koja pripadaju opštini Voždovac (Beli Potok, Zuce, Pinosava).
Prijateljska je opština sa atinskim predgrađem Agia Paraskevi (grčki: Αγία Παρασκευή)
Grocka
Grocka je mala varoš na desnoj obali Dunava, na ušću reke Gročice u Dunav 30 km istočno od Beograda. Uprkos tome što je sedište opštine, po broju stanovnika je tek četvrta - posle Kaluđerice, Vrčina i Leštana.
Broj stanovnika naselja Grocke: 1921 - 2,808 1953 - 3,200 1971 - 4,955 1981 - 6,394 1991 - 7,420 2002 - 8,338 2005 - 8,719 Naselje ima staru glavnu ulicu sa dućanima, piljarama i malim administativnim centrom, koji je pretvoren u pešačku zonu. Na mestu na kome se nalazi današnja Grocka je nekada prolazio deo Limesa - vojne granice odbrane Antičkog Rima. Pronađeni su ostaci nekoliko sahat - kula i malih utvrđenja u obližnjim selima duž obale Dunava. Naselje se pod ovim imenom prvi put pominje 878. godine pod slovenskim imenom Gradec, a sadašnje ime Grocka je uspostavljeno 1550.
Turizam
„Dani žena Begaljice“ - izlažu se ručni radovi koji se izrađuju tokom zime i donose se jela spremljena po starim receptima. Poseban žiri ocenjuje kvalitet radova i jela a najbolji bivaju nagrađeni. Retki su muškarci koji imaju privilegiju da budu pozvani na ovu svetkovinu.
„Spasovdanski sabor harmonikaša“ u Boleču okuplja najbolje harmonikaše iz Grocke i cele Srbije. Pored harmonikaša, nastupaju i pevači koji uz pratnju harmonike i orkestra pevaju stare i novokomponovane narodne pesme.
„Saborovanje” izvornog narodnog pevanja u junu mesecu održava se u dvorištu „Rančićeve kuće“ i okuplja pevačke grupe iz svih krajeva Srbije. Organizator manifestacije je Centar za kulturu Grocka - institucija kulture grada Beograda.
„Noć pozorišta” prva polovina jula meseca. Manifestaciju organizuje Centar za kulturu Grocka - institucija kulture grada Beograda. Jedna noć - dve šetnje - tri lokacije - četiri pozorišne predstave - pet pozorišnih grupa od 18:00 do 03:00 sata.
Nedeljom pre Petrovdana u Vrčinu se održava festival folklora. Davne 1989. godine pokrenuta je u Vrčinu kulturno-sportska manifestacija pod imenom „Pesmom za Srbiju“. U okviru manifestacije organizovane su smotre folklornog stvaralaštva, takmičenje pevača amatera, izložbe slika i ikona, koncerti starogradske i klasične muzike, izložbe narodnog stvaralaštva kao i turniri u malom fudbalu, košarci, rukometu, šahu. Najveću pažnju posetilaca privlači takmičenje u spravljanju lovačkog paprikaša. Ovu tradiciju nastavlja Festival folklornog stvaralaštva "KRENI KOLO" koji je zamišljen kao mesto gde će se okupljati grupe koje neguju folklorno stvaralaštvo svojih krajeva.
Poslednja nedelja jula tradicionalno je posvećena "Gročanskim svečanostima". Manifestacija se održava od 1968. godine i traje sedam dana. Sadrži sportska događanja, muziku i igru. U okviru svečanosti najveću pažnju privlači takmičenje u spravljanju riblje čorbe „Zlatni kotlić Dunava“. Svih dana „Gročanskih svečanosti“ na obali Dunava održava se i vašar.
Prva nedelja avgusta rezervisana je za stare automobile. Oldtajmeri, ili automobili veterani, tada defiluju gročanskim putevima. Veteran klub iz Grocke koji poseduje nekoliko starih automobila, organizuje izložbu starih automobila.
Dunav sa adama, peščanim sprudovima i vrbacima, koja protiče pored Grocke, pruža uslove za odmor uz vodu i ribolov. Od ribljih vrsta preovlađuju bela riba, som i šaran.
Text: http://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%BF%D1%88%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0_%D0%93%D1%80%D0%BE%D1%86%D0%BA%D0%B0