Do vodopada Riplaljka odnosno do "grudnog" možete doći asfaltiranim ozrenskim putem (5km od Sokobanje) ili pešaka preko "Belih voda". Ukoliko na put krećete kolima, od opštine krenite ozrenskim putem uzbrdo. Usput će te proći pored kafane "X" i potom se naći na raskrsnici. Levo se skreće ka "Ozrenu 2 ", a vi produžite put pravo i posle 15tak krivina doći će te do kruga bolničkog parka. Tu se nalazi parking koji se nekad plaća, a nekad ne. Tu su i dve kafane na ulazu u bolnički park. U krugu bolničkog parka gde vam preporučujemo da krenete pešaka, nalaze se sportski tereni za fudbal i košarku, tu se nalazi bazen na otvorenom (koji uglavnom nema vode), protočno jezerce sa pastrmkama koje vam mogu spremiti u restoranu koji se nalazi pored jezerceta i vodeni slap mala Ripaljka kraj koje se nalaze mostić i klupe za popodnevni odmor i roštilj aktivnosti. Park pripada bolnici "Ozren" u kojoj se leče ljudi koji imaju problema sa plućnim bolestima, a pored te bolnice prolazi ka manastiru "Jermenčići".


VODOPAD "RIPALJKA"

Ispod onog parkinga na kojem smo vam preporučili da ostavite auto, staza vodi ka vodopadu "Ripaljka", prvom spomeniku prirode koji je država zaštitila zakonom iz 1948. godine. Vodpoad nastaje reci Gradašnici i po Jovanu Cvijiću najviši je u Srbiji. Nalazi se na 420m nv, na oko 3 km južno od centra Sokobanje. On spada u kategoriju akumulativnih vodoapada i visine je 17,5m. Odlikuje se vrednim estetskim osobinama, velike turističke privlačnosti i direktno je uključen u turističku ponudu Sokobanje. Ime je dobio od lokalnog izraza za glagol "sokočiti" - ripati. U sokobanjskom kraju ne kaže se voda skače - već ripa. Velika je šteta posetiti Sokobanju a ne videti Ripaljku na Ozrenu.

1947. godine postojao je plan da se mala hidrocentrala napravi na ovom vodopadu zarad snadbevanja Specijalne bolnice elektriičnom energijom. Sav neophodan materijal nabavljen je, iskopani su temelji i napravljene brane i pre nego što je centrala puštena u pogon, Zavod za zastitu i naučno proučavanje prirodnih retkosti u NR Srbiji doneo je rešenje o zaštiti male i velike Ripaljke, „kako bi se sačuvala naučna, estetska i prirodna retkost u ovim krajevima“. Zavod je naložio da se do 1. maja 1950. godine hidrocentrala poruši, a da se Specijalna bolnica "Ozren" priključi na dalekovod. Zakonom iz 1948. proglašena je parkom prirode.

Na vodopadu najviše vode ima u proleće posle otapanja snega i leda, a najmanje tokom vrelih letnjih dana. Ambijent je predivan, ali zbog velike buke koju vodopad proizvodi ne verujemo da će te se duže tu zadržati. Oko vodopada se nalazi i drugi putić koji će vas odvesti iznad vodopada gde se nalaze klupe za odmor i mesto za roštilj. Ukoliko dolazite iz Vojvodine ili nege urbane gradske četvrti za vas će ovo mesto predstavljati pravo otkrovenje, a za vašu decu čudo prirode.


PEĆINA NA OZRENU

Iako pećina na Ozrenu nije preporučljiva turistima za obilazak jer u njoj nema osvetljenja niti vam iko može garantovati bezbednost, reći će mo vam da se ona nalazi kilometar dalje od bolničkog parka specijalne bolnice "Ozren" u pravcu juga, odnosno uzbrdo ka "Ozrenu 2". Posle par stotina metara uzrdo, uočićete vikendice pored kojih se pruža staza koja vodi do ove skrivene pećine. Postojao je plan da ova pećina bude skrovište za bolesnike i osoblje specijalne bolnice "Ozren" u slučaju rata, ali se od ove sulude ideje odustalo. Pećina je je duga oko 580 metara, ima jednu dvoranu i pet galerija, ali jos nije uređena za turističko razgledanje. U pećini su pronađeni ostaci raznih posuda i grnčarija, verovatno iz doba neolita, što ukazuje da su ovde živeli ljudi u najstarija vremena.

Na samom ulazu oseća se hladan vazduh koji izbija iz pećine. Ulaz u pećinu izgleda kao ulaz u neki sablasni horor film jer osvetljenja nema, ograde nema, a slepi miševi non stop proleću pored vas što devojkama sa dužom kosom može predstavljati potencijalnu opasnost. Međutim, uprkos opasnosti, sa posebnom opremom spustili smo se do dna pećine kroz mnoštvo holova i jednu veliku dvoranu. Na samom dnu morali smo da puzimo ispod tesnih otvora da bi smo ušli u drugu skrivenu dvoranu u kojoj su zidovi vlažni i ponestaje kiseonika zbog čega smo se posle sat i po vremena vratili van. Nakon tog iskustva slobodno vam možemo reći - ne ulazite u pećinu ! Nema ničeg interesantnog za vas i predlažemo vam da otkrivanje sokobanjskih izletišta nastavite ka Ozrenu 2 ili manastiru Jermenčić.


MANASTIR "JERMENČIĆ"

Na planini Ozren, nalazi se još jedan od bisera ovdašnjeg turističkog ðerdana: manastir Jermenčić izgraðen u XIV veku (1392. godine). Njegova crkva posvećena je svetim arhangelima Gavrilu i Mihailu. Predanje kazuje da su manastir podigli Jermeni koji su pobegli od turske sile. Kasnije su Turci udarili na taj manastir, opljačkali i spalili ga, a kaluđeri su pobegli na Frušku Goru. Po drugim izvorima za manastir Jermenčić kažu da je zadužbina despota Stefana Lazarevica i da su ga podigli grcki monasi - Sinaiti. Crkvište ovog manastira otkriveno je polovinom 19. veka i tada je podignuta jednobrodna crkva od kamena, koja je od 1992. godine pretrpela nekoliko rekonstrukcija i izmena. Od manastirskih relikvija nije sacuvano gotovo ništa, izuzev romboidnog pečata od bronze. Na jednoj strani nalazi se lik sv. Arhandela, a na drugoj motiv sa originalnom istočnjačkom šarom.

Od bolnice "Ozren" manastir i izletište je udaljeno oko 3 km, a od Sokobanje oko 8km. Svakog leta, tačnije 26.jula, na pravoslavni praznik, Sabor sv. Arhangela Gavrila, kod manastira se okuplja narod na svetkovinu. Manastir je smešten u predivnom prirodnom ambijentu i okružen je sa četiri izvora bistre planinske pijace vode koji se nazivaju Svinjci. Da bi ste do njih došli samo prođite šumarak iznad manastira i naći će te se pred velikom livadom sa izvorima sa koje se pogled pruža na golemi kamen. Šetnja do ovog lokaliteta predstavlja pravi ugođaj za ljude koji vole da pešače na čistom vazduhu.

Text source: Ozren, Sokobanja